Komt de Wet open overheid er?

Na een lange dag Woo (beginnend om 14 uur en eindigend om 23:45 uur) kunnen we balans opmaken. In een lange tweet-draad (zie hier) is live verslag gedaan van het debat. Op de site van de Eerste Kamer volgde ook al een impressie van het debat én stenografisch verslag (zie link).

Velen zien de noodzaak van een omslag van de bestuurscultuur. Allen erkennen dat wetgeving daartoe niet dwingt (zo schreef ik ook al in 2016, zie onder 1. in dit artikel). De voorstanders (waaronder dit demissionaire kabinet) zien in de Woo een duidelijke aansporing en aanzet tot die cultuurverandering. Anderen willen de Wob maar eens evalueren, zo nodig aanpassen en dan weer door. Dit vooral vanwege de bouwval die de Woo zou zijn geworden, na alle aanpassingen sinds 2012.

Verrassend voor een enkeling was wellicht de kritische ChristenUnie. Men stond nog wel open voor een overtuigend pleidooi van de vertegenwoordigers van de Tweede Kamer (de initiatiefnemers) of de minister van BZK. Toch heeft dat niet geleid tot een omslag. Dat blijkt ook uit het mede ondertekenen van een motie (met de SGP en het CDA) die moet leiden tot het stopzetten van de behandeling van de Woo en tot evaluatie van de Wob en nieuw stelsel van regels (minder dan de Woo). De SGP zal wel voor de novelle stemmen, als de Woo (die na voornoemde motie in stemming wordt gebracht 5 oktober) wordt aangenomen.

Voor zijn in elk geval GroenLinks, D66, Fractie Nanninga, PvdA, SP en 50PLUS. Ook VVD leek ermee te kunnen instemmen.

Verder is het nog wat ongewis.

Bijzonder was de vermelding door 50PLUS van het Woo-boek. Daar putten ook anderen toch wel zichtbaar uit, maar zonder bronvermelding.

Belangrijk voor de praktijk is dat duidelijk is geworden dat de verplichtingen tot actieve openbaarmaking echt op de lange termijn gaan gelden (gebruikmakend dus van de faseringsmogelijkheid van artikel 10.2). Voor het Rijk moet een en ander in 2023 gaan gelden (en helemaal klaar zegt men te zijn in 5 jaar voor alle categorieën van artikel 3.3!) en daarna pas, als we de opmerkingen van de minister van BZK goed begrijpen, voor alle andere bestuursorganen. Dit najaar zou een plan komen met indicatieve data waarop een en ander zou moeten gaan gelden voor bestuursorganen.

Dit alles geeft lucht, en ontneemt de noodkreet van de koepelbesturen VNG, IPO en UvW van de nodige urgentie. De verplichting om PLOOI te gebruiken geldt dan immers ook nog niet op korte termijn. Want die is via artikel 3.3b alleen gekoppeld aan de openbaarmaking via artikel 3.3).

Nu stemmen tellen….